Θέμα: Ένα μέλλον για την ελληνική πόλη
Προς μια ανατροπή της παθογένειας του αστικού φαινομένου στον ελλαδικό χώρο - Επιμέλεια έκδοσης Σταύρος Χρ. Τσέτσης, Δρ. ΕΜΠ

Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Οκτάγωνο το συλλογικό βιβλίο που αφορά στο μέλλον της ελληνικής πόλης, το οποίο επιμελείται ο αρχιτέκτων - πολεοδόμος Δρ. Ε.Μ.Π. Σταύρος Τσέτσης. Στο συλλογικό τόμο συμμετέχουν άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενοι στο σχεδιασμό του χώρου της επικράτειας και των κρίσιμων παραμέτρων που χαρακτηρίζουν την άρθρωση των αστικών της κέντρων. Προλογίζειο Σταύρος Δήμας, μέλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της Ε.Ε., αρμόδιος για θέματα περιβάλλοντος.

Συμμετέχουν:

Δ. Αβραμόπουλος, Υπουργός Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης - τ. Υπουργός Τουριστικής Ανάπτυξης, Αθ. Αραβαντινός, Ομότ. Καθηγητής Πολεοδομίας ΕΜΠ, Γ. Αργυράκος, Δρ. Συγκοινωνιολόγος, Θ. Βλαστός, Αναπλ. Καθηγητής ΕΜΠ. Συγκοινωνιολόγος - Πολεοδόμος, Aλ. Βραχνός, Πρόεδρος ΤΡΑΜ ΑΕ, Ευ. Γαβριελάτος, Δρ. Αρχιτέκτων Πολεοδόμος , Ν. Γκόλαντα, Γλύπτρια τοπίου, Γ. Καλαντίδης, Αρχιτέκτων - Πρώην Πρόεδρος & Δ/νων Σύμβουλος της «Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας Α.Ε.», Κ. Κασσιός, Καθηγητής EMΠ, Μ. Κεφαλογιάννης, Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Α. Κουζούπη, Αρχιτέκτων ΑΠΘ, Γ. Μιχαήλ, Δρ. αρχιτέκτων - πολεοδόμος, Αντιπρόεδρος Συμβουλίου Θεσμικού Πλαισίου της Ελληνικής Εταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Κ. Μπατζελή, Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ, Ε. Μπίρης, Καθηγητής ΕΜΠ, Χρ. Ντάλλας, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός - Πολιτικός Μηχανικός, Μ. Παπαγιαννάκης, τ. ευρωβουλευτής Συνασπισμού, Α. Παπαπετρόπουλος, Διδάσκων στο Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Δικαστικός Αντ/πος ΝΣΚ, Γ. Πατέλλης, Σύμβουλος Μελετητής - τ. Πρόεδρος ΕΟΤ, Γ. Σαρηγιάννης, Καθηγητής Πολεοδομίας ΕΜΠ, Κ. Σερράος, Πολεοδόμος - Επίκουρος καθηγητής ΕΜΠ, Ν. Σηφουνάκης, Ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ, Α. Σίσκος, Msc, Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Π. Σίσκος, Καθηγητής Χημείας Περιβάλλοντος, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ευ. Τζαμπάζη, Βουλευτής ΠΑΣΟΚ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Αλ. Τριποδάκης, Αρχιτέκτων - Πολεοδόμος, Β. Τσέτση, Πολεοδόμος - Χωροτάκτης, Γενική Γραμματέας των Ευρωπαίων Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο , Σ. Τσέτσης, Αρχιτέκτων - Πολεοδόμος - Χωροτάκτης, Ι. Τσουδερός, Καθηγητής ΕΜΠ, C. Schlyter, Ευρωβουλευτής Ευρωπαίων Πρασίνων, Ν. Φαρμακίδης, Πολιτικός Μηχανικός, Ν. Χαραλαμπίδης, Διευθυντής του Ελληνικού Γραφείου της Greenpeace, Ε. Χατζηγεωργίου, Πολιτικός Μηχανικός, Msc σε Περιβαλλοντική Μηχανική , K. Χατζηδάκης, Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Ν. Χρυσόγελος, Χημικός περιβαλλοντολόγος, ενεργό στέλεχος του οικολογικού κινήματος και πρόεδρος του ΔΣ του Δικτύου ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

Συμβολή στη φωτογραφική κάλυψη: Ν. Κασσέρης

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΟΚΤΑΓΩΝΟ, Επιμέλεια-Παραγωγή:CHARTA AE,
Επικοινωνία: iForce Επικοινωνίες ΑΕ: 210-3392500-4

Με την Αιγίδα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αθηνών - Πειραιώς

Με την στήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Γραφείο για την Ελλάδα

Χορηγοί της έκδοσης:
3ΝΕΤ COMMUNICATIONS SA,
ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ,
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ,
ΟΜΙΛΟΣ ΧΑΡΑΓΚΙΩΝΗ,
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ,
ΣΙΔΕΝΟΡ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΙΔΗΡΟΥ ΑΕ

Η ελληνική πόλη σε κρίσιμη καμπή

Η ελληνική πόλη, όρος που στο παρόν πόνημα υποδηλώνει το αστικό φαινόμενο στη χώρα μας -τον δομημένο, αστικό και περιαστικό της χώρο, καθώς και το πλέγμα των οικιστικών κέντρων, των μεσαίων και μεγάλων πολεοδομικών κέντρων/ συναθροίσεων (τα όρια της πρώτης είναι προσδιορίσιμα κυρίως διοικητικά και λιγότερο με την παραδοσιακή έννοια του άστεως)- βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή:

• Έχει αποκτήσει βασικό πυρήνα τεχνικών και κοινωνικών υποδομών, κυρίως χάρη στη συγχρηματοδοτούμενη περιφερειακή πολιτική της. Η ανωτέρω, όπως και άλλες ευρωπαϊκές πολιτικές -Μεταφορών, ΚΑΠ, Ε&Τ, Περιβάλλοντος, έδωσαν / συνεχίζουν να δημιουργούν σαφείς προϋποθέσεις, οικονομικές, θεσμικές, διοικητικές, για τη μείωση των χωρικών ανισορροπιών της χώρας, την ενδυνάμωση των όρων συνοχής, ανταγωνιστικότητας και αναβάθμισης του εδάφους της επικράτειας.
• Έχει βελτιώσει κύριες οικιστικές ανάγκες, τουλάχιστον ποσοτικά, επεκφρασμένες με δείκτες όπως οικογένειες/ κατοικίες, άτομα/δωμάτια (το ποσοστό ιδιοκατοίκησης το 2004 ανέρχονταν στο 83%, το υψηλότερο στην ΕΕ), ενώ παρατηρείται ισχυρή ζήτηση για δεύτερη κατοικία.
• Έχει διαμορφωθεί ο κορμός ενός θεσμικού πλαισίου, σε βασικές τουλάχιστον πτυχές του εξεταζόμενου τομέα, πρωτίστως σε αυτόν που αφορά τον καθορισμό χρήσεων γης σε επίπεδο Δήμων, που επιτρέπει σχεδιαστικές παρεμβάσεις στον αστικό/ ημιαστικό χώρο της χώρας, με όρους βιωσιμότητας, ενώ είναι ώριμες οι συνθήκες για ολικές χωρικές παρεμβάσεις, υπό μορφή πολιτικής, σε επίπεδο επικράτειας.
• Οι πρωτοβάθμιοι ΟΤΑ έχουν αναλάβει αυξημένες αρμοδιότητες, για το σχεδιασμό του περιβάλλοντος χώρου τους, στο σύνολο των διοικητικών τους ορίων.

Όμως η ελληνική πόλη συνεχίζει να εμφανίζει και τα συμπτώματα μιας χρόνιας και πολύπλευρης πολεοδομικής κρίσης, η οποία αναμένεται να οξυνθεί, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα: συγκρούσεις χρήσεων γης, άλογες επεκτάσεις χωρίς αστικότητα, αλλοίωση ιστορικών ιστών, έκρηξη αυθαίρετης δόμησης, κυκλοφοριακές δυσλειτουργίες, αδιάφορος δημόσιος χώρος, αισθητική υποβάθμιση, θόρυβος, ρύπανση, διάθεση απορριμμάτων - για να αναφερθούν τα χαρακτηριστικότερα.
Η κρίση επιβαρύνεται από το, δραματικό σε ορισμένες περιπτώσεις, έλλειμμα συμμόρφωσης με τις επιταγές της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ.

Παράλληλα ασάφειες και «αιφνίδιες» αλλαγές θεσμικού χαρακτήρα, αλλά και ρυθμίσεις που δικαιώνουν καταστρατηγήσεις, δυσχεραίνουν -αν όχι αντιστρατεύονται- τις όποιες θετικές εξελίξεις που σημειώθηκαν στην οργάνωση χώρου στη χώρα μας.

Η προαναφερθείσα «αστική κρίση» -η οποία ενέχει πολύπλευρο κόστος, με όρους οικονομικούς, κοινωνικούς, πολιτισμικούς, υγείας/ασφάλειας, τεχνικούς- και η συνεπακόλουθη υποβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης και η μείωση της ελκυστικότητας / άπνοια άμεσων επενδυτικών ροών, δεν μπορεί να συνεχιστεί.

παράγοντες που προσδιορίζουν τις χωρικές εξελίξεις, σε όλα τα επίπεδα σχεδιασμού/ προγραμματισμού.

Στόχος του βιβλίου

Το παρόν συλλογικό έργο στοχεύει στην αναζήτηση του αναγκαίου υποβάθρου για τη συγκρότηση μιας αστικής πολιτικής, για το σχεδιασμό της εξέλιξης της ελληνικής πόλης.

Ειδικότερα αποσκοπεί στο:

• Να καθορίσει κρίσιμους συντελεστές που μετασχηματίζουν το έδαφος της επικράτειας και να εξετάσει τους αλληλοσυσχετισμούς τους.
• Να αναδείξει βασικές παραμέτρους και τάσεις στις αστικές εξελίξεις.
• Να προσδιορίσει τις κύριες εκφάνσεις και τα αίτια της παθογένειας που χαρακτηρίζουν τον ελληνικό χώρο.
• Να καταδείξει τους ορίζοντες της αναδυόμενης αστικής τοπιογραφίας της χώρας.
• Να καταγράψει το μέτρο των δυσχερειών που αντιμετωπίζουν στην πράξη τα υφιστάμενα εργαλεία χωρικού σχεδιασμού/προγραμματισμού και να προτείνει ενέργειες/δράσεις άρσης των αγκυλώσεων/βελτίωσης/επανεξέτασης.
• Να προτείνει προϋποθέσεις και πλαίσιο αρχών/ μέτρων/ ενεργειών/ δράσεων μίας βιώσιμης χωρικής πολιτικής για τη χώρα.

Δομή του έργου

Η δομή και οι επιμέρους ενότητες/παρεμβάσεις έχουν ως εξής:

Στην πρώτη ενότητα επιχειρείται μία σαφή εικόνα της περιφερειακής πολιτικής της ΕΕ, καθώς και η διερεύνηση των επιπτώσεων της κοινής Ευρωπαϊκής Πολιτικής στον τομέα των Μεταφορών, στη μελλοντική διάρθρωση των αστικών κέντρων και στη συνοχή του εδάφους της επικράτειας. Προτείνεται ένα Σύμφωνο για το κλίμα και την ενεργειακή ασφάλεια, νέες σημαντικές παραμέτρους της μελλοντικής πόλης της Ευρώπης. Αναπτύσσεται η σημασία και η έννοια της κοινωνικής καινοτομίας για την επίτευξη του στόχου της βιώσιμης και δίκαιης πόλης και επανεξετάζεται ο ρόλο της τοπικής διακυβέρνησης σε σχέση με τη λήφη αποφάσεων στην ΕΕ και άλλους διεθνείς οργανισμούς.

Ακολουθεί η ανάλυση της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και οι προοπτικές ανάπτυξης του αγροτικού χώρου. Σκιαγραφείται η δυναμική της τουριστικής βιομηχανίας στην εποχή της οικουμενοποίησης. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την προστασία της Ευρωπαϊκής Φυσικής Αρχιτεκτονικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς της υπαίθρου και των νησιωτικών περιοχών της Ένωσης, αναδεικνύοντας τις σχετικές δράσεις και προοπτικές των 27 για τον εξεταζόμενο τομέα.

διοίκησης του πολεοδομικού γίγνεσθαι, η ιστορική της εξέλιξη, η διάρθρωση και αξιολόγηση των διοικητικών δομών και προτείνει δέσμη προϋποθέσεων εξάλειψης των εγγενών δυσχερειών που τη χαρακτηρίζουν.

Η τρίτη ενότητα εστιάζει στη σημασία των υφιστάμενων δραστηριοτήτων στον αστικό ιστό και στη λειτουργία της πόλης. Στη συνέχεια εξετάζονται οι συνέπειες μιας πιθανής ανάσχεσης των οικονομικών δραστηριοτήτων στο γιγαντισμό της Αθήνας. Παράλληλα, καταδεικνύεται η αμφίδρομη -και προβληματική- σχέση της τουριστικής ανάπτυξης και της ποιότητας του δομημένου περιβάλλοντος και τα πρότυπά της.

Η τέταρτη ενότητα επιχειρεί -μέσω μιας επιλεκτικής «περιήγησης»- μια εκτίμηση της κατάστασης και της εξέλιξης του φυσικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα, εκ των πραγμάτων σε σχέση με την πολιτική περιβάλλοντος της ΕΕ. Αναλύει τις προστατευόμενες φυσικές περιοχές, τα κριτήρια χαρακτηρισμού, το νομικό πλαίσιο, την κατηγοριοποίησή τους και προτείνει δέσμη μέτρων διαχείρισης με όρους βιωσιμότητας και εξετάζεται ο κρίσιμος ρόλος του Συμβουλίου της Επικρατείας στη διαμόρφωση του χώρου, φυσικού και δομημένου.

Στη συνέχεια τεκμηριώνεται η πολιτική αναγκαιότητα του χωροταξικού σχεδιασμού.Παράλληλα, διατυπώνονται επισημάνσεις /παρατηρήσεις /σχόλια, άμεσα συνδεδεμένα με το σχεδιασμό ενός Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου / Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης. Σκιαγραφούνται τα αίτια της κακοδαιμονίας της εφαρμογής των Πολεοδομικών Μελετών, που συνιστούν κρίσιμο σχεδιαστικό εργαλείο για τη μελλοντική οργάνωση του χώρου.

Η έκτη ενότητα αναλύει ενδελεχώς την οικοδομική δραστηριότητα, τυχαία και συγκυριακή, στον ελληνικό χώρο και αναδεικνύει την ανακολουθία ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση αστικών χρήσεων. Διατυπώνονται σενάρια εξελίξεων και ένα πλαίσιο προϋποθέσεων για την επίτευξη των πλέον αισιόδοξων από αυτά.

Στη συνέχεια επιχειρείται η τυπολογική κατάταξη της ελληνικής πόλης. Ακολουθούν προτάσεις αρχετύπων βιώσιμης πόλης. Στη συνέχεια ανιχνεύεται η δημιουργία σχέσεων ανάμεσα στο φυσικό και ανθρωπογενές τοπίο. Παράλληλα διερευνάται ο ρόλος των διεθνών διοργανώσεων στην βελτίωση της πόλης. Τέλος διατυπώνονται αρχές και κατευθύνσεις μιας πολιτικής βιώσιμης κινητικότητας για την ελληνική πόλη και αναλύονται τεχνικές συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την πραγματοποίηση αστικών υποδομών.

Στην τελευταία ενότητα διατυπώνονται σκέψεις για ένα μεταρρυθμιστικό πλαίσιο για τη ρύθμιση του χώρου της επικράτειας, στο πλαίσιο της επικείμενης Συνταγματικής Αναθεώρησης, με στόχο την άρση των αγκυλώσεων, θεσμικού/διοικητικού χαρακτήρα, που χαρακτηρίζουν τον πολεοδομικό/χωροταξικό σχεδιασμό στη χώρα μας σήμερα.

Σχετικά με την iForce Επικοινωνίες Α.Ε.

Η iForce Επικοινωνίες Α.Ε. (iForce), προσφέρει υπηρεσίες, στους τομείς της Μελέτης, Διοργάνωσης και Διαχείρισης Εκδηλώσεων, της Εταιρικής Επικοινωνίας, των Δημοσίων Σχέσεων και των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων προσαρμοσμένες ανάλογα στα μέτρα της ελληνικής και διεθνούς αγοράς και των πελατών της. Το ανθρώπινο δυναμικό της εταιρείας αποτελείται από εξειδικευμένα στελέχη με τεχνογνωσία στους παραπάνω τομείς και παρέχει υπηρεσίες "με το κλειδί στο χέρι" ιδιαίτερα σε θέματα Πληροφορικής, Τηλεπικοινωνιών, Πολιτισμού, Κατασκευών, Τουρισμού, Τραπεζικών Επενδύσεων και Πολιτικής Επικοινωνίας. Oι πελάτες και χορηγοί των εκδηλώσεών της iForce περιλαμβάνουν εταιρείες του καταλόγου "Fortune 500", διεθνείς εταιρείες, εισηγμένες εταιρείες στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, δημόσιους οργανισμούς, εταιρείες τοπικής αυτοδιοίκησης και μικρομεσαίες εταιρείες που θεωρούν την εταιρική επικοινωνία και την προσέγγιση της αγοράς μέσω εκδηλώσεων ιδιαίτερα σημαντική.
© 2007 Όλα τα εμπορικά σήματα, οι εμπορικές ονομασίες, τα σήματα υπηρεσιών και τα λογότυπα που αναφέρονται στο παρόν είναι ιδιοκτησία των αντίστοιχων εταιρειών.

• iForce Επικοινωνίες Α.Ε.
• Διεύθυνση: Ακαδημίας 28, 106 71 Αθήνα
• Tηλ: +30 210 3392500-10
• Φαξ: +30 210 339 2318

Αρχή Σελίδας